In het paper Uitgangspunten van de Spiritistische Pedagogie heb ik geschreven over het mensbeeld dat ten grondslag ligt aan de spiritistische leer en de spiritistische pedagogie. Het is vanuit dit mensbeeld dat de mens onderzocht, begrepen en benaderd wordt vanuit spiritistisch perspectief.
Het document is een levend document, dat wil zeggen dat de resultaten van verdere studie er aan toegevoegd zullen worden.
De recente crisis in de bancaire sector en de daar op volgende economische crisis leggen de oorzaken vrijwel geheel bij systeemfactoren, en zoeken de oplossingen in regelgeving, toezicht en repressieve maatregelen. Naar mijn mening zijn de analyses blind voor de meest fundamentele oorzaak en bron voor oplossingen: de betrokken mensen, en dan in het bijzonder degenen die een doorslagevend rol hebben in beleid en uitvoering. Als we de crises analyseren vanuit de de ideeeën van Plato over de ontwikkeling van mens en maatschappij in zijn Politeia - en wie het leest zal de conclusie trekken dat dit boek in feite gaat over de ontwikkeling naar een duuzame maatschappij en de psychologische voorwaarden daarvoor - die zal inzien dat de psychologische constitutie van leidinggevenden een belangrijke voorwaarde is voor duurzame ontwikkeling. Zo laten de crises zien dat eindverantwoordelijken soms willens en wetens verkozen klanten, medewerkers en hun families zwaar te benadelen en in het ongeluk te storten. Of de crises zijn ontstaan, men betreurt het resultaat, maar men acht zich niet verantwoordelijk omdat men de crisis niet had zien aankomen. In het eerste geval is er sprake van een psychische comstitutie waarin begeerte of ambitie kennelijk niet beteugeld kunnen worden door het verstand of ethische regels. In het tweede geval us er sprake van onkunde in professioneel opzicht. En wat ook de oorzaak moge zijn, deze verantwoordelijken zijn in door de interne selectiemechanismen van organisaties verkozen en via managementdevelopmentprogramma's opgeleid voor verantwoordelijke posities. Deze constatering stelt de vraag op welke psychologische constituties die organisatorische systemen gericht zijn, welke zij bevorderen, en of dit bewust of onbewust gebeurt. Kennelijk komen er in de eindverantwoordelijke rangen in Plato's termen nogal wat "soldaten" bovendrijven, en zijn de constituties ondervertegenwoordigd zijn die geschikter zijn om besluiten te nemen met een langertermijnperspectief, met een andere ethiek, en met meer beheersing van materiële begeerten en met meer zelfbeheersing. Het lijkt me dat de relatie tussen de constitutie van leidinggevenden en duurzaam gedrag van organisaties en overheden een vruchtbaar veld van wetenschappelijk onderzoek is. Dat geldt ook voor het ontwerp van selectie- en opleidingsmechanismen. Want uiteindelijk zijn het mensen die besluiten nemen. En in eindverantwoordelijke posities moeten daaraan de hoogste eisen gesteld worden in het streven naar duurzame ontwikkeling. De oplossing zoeken in meer regels, toezicht, repressie, labels, certificeringen etc leidt de aandacht af van de kern van de oplossing.
"Alleen educatie kan de mens hervormen" (Allan Kardec, BG 796). Welke rol speel je in je eigen educatie en in die van anderen?
"Alleen educatie kan de mens hervormen" (Allan Kardec, BG 796). Welke rol speel je in je eigen educatie en in die van anderen?
In dit paper worden de uitgangspunten van de spiritistische pedagogie benoemd.
Manuel Portasio heeft met Fora da Educação Não há Salvação, Buiten Education is er geen Redding, 2002, een boek geschreven dat op helder en eenvoudig de spiritistische visie op menselijke en sociale ontwikkeling uiteen zet: via educatie.
Educatie wordt hier niet opgevat als het onderwijs dat we op scholen krijgen, maar als de ontwikkeling van zelfkennis die de mens - de lerende - in staat stelt zich in zijn leven te ontwikkelingen om met de uitdagingen van het leven en zijn omgeving om te gaan.
De pedagogische benadering van Portasio is gebaseerd op de Spiritistische filosofie, dat wil zeggen dat de mens in principe over vrij is in zijn keuzen, maar juist daardoor ook verantwoordelijk voor die keuzen en de gevolgen ervan, voor hemzelf, en voor anderen.
Lees meer "Manuel Portasio - Fora da Educação Não há Salvação" »
Een van de grondleggers van de spiritistische pedagogie is de Braziliaanse filosoof, pedagoog en socioloog professor Ney Lobo. In een serie van vijf delen, getiteld Filosofia Espírita da Educaço - Spiritistische filosofie van de educatie - ontwikkelt hij zowel de filosofische grondslagen van de spiritistische educatie, als de pedagogie zelf. In vijf delen en circa 1250 pagina's in totaal
Menselijke ontwikkeling en educatie worden bezien vanuit het spiritistische wereld- en mensbeeld. Vervolgens komt de vraag aan de orde wat een educandus (leerling, lerende, op te voeden persoon) is, wat een educator (opvoeder, ouder, leraar etc) is, en hoe de pedagogische relatie tussen educandus en educator gezien moet worden. Dit wordt uitgewerkt in een spiritistisch curriculum, dat begrepen kan worden als een holistisch curriculum: de spiritistische pedagogie geeft concrete aanzetten tot het integraal benaderen van cognitieve, fysieke, morele, spirituele, en esthetische ontwikkeling van de educandos. Het werk is grondleggend voor de spiritistische pedagogie. Helaas nog slechts in het Portugees beschikaar.
Goede leraren en opvoeders zijn van cruciaal belang voor goede educatie en opvoeding. Er zijn talloze opvattingen over wat een goede opvoeder of leraar is. Jan Amos Comenius formuleerde tien universele principes die elke opvoeder na kan streven om een betere opvoeder, leraar, opleider, ouder etc te worden, en gaf deze door aan Dora Incontri om te publiceren.
A Educação Segundo o Espiritismo, of Educatie volgens het Spiritisme, doet een voorstel voor een Pedagogie gebaseerd op de Spiritistische leer. Dora Incontri, journaliste, pedagoge, wetenschapper, medium, en oprichter van de Braziliaanse vereniging voor spritistische pedagogie (ABPE), heeft in dit boek inzichten samengebracht van diverse pedagogen en filosofen van binnen en buiten de spiritistische beweging.
Het boek bestaat uit vier delen. In het eerste deel wordt een visie op educatie gepresenteerd, gebaseerd op een spiritistisch beeld van de mens en de menselijke ontwikkeling. Vandaar uit behandelen delen twee en drie de Educator (ouder, leraar, begeleider, etc) en de Educando (de lerende, leerling, student, begeleide etc). Van elk worden de kwaliteiten, uitdagingen en problemen besproken. In het vierde deel worden het gezin en de school behandeld als educatieve situaties bij uitstek. Onder andere worden de contouren geschetst van een schoolcurriculum op basis van de spiritistische pedagogie.
Lees meer "A Educação Segundo o Espiritismo - Dora Incontri" »
In dit paper wordt onderzocht of de spiritistische pedagogie evidence-based onderwijsvernieuwingen zou kunnen opleveren. Dat doen we door de wetenschappelijke grondslagen van de spiritistische pedagogie te onderzoeken. De conclusie is dat de grondslagen van deze pedagogie wetenschappelijk aanvaardbaar zijn, en een wetenschappelijke houding en werkwijze bevorderen. Daarnaast wordt aangetoond dat er geen sprake is van religieuze of ideologische inhouden in deze grondslagen die de wetenschappelijke methode in de weg zouden kunnen staan. Download het paper.
